Οδηγός Διοργάνωσης Σεμιναρίων για τον εμπλουτισμό της Wikipedia στα Ελληνικά

Εισαγωγή

Σκοπός και χρησιμότητα του οδηγού

Ο οδηγός περιέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για την ολοκληρωμένη διοργάνωση σεμιναρίου για τον εμπλουτισμό της Wikipedia αλλά και παρουσιάσεων της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας, συντάχθηκε με βάση στην εμπειρία της δράσης http://www.mywikipedia.gr/ .

Η αρχική έκδοση του οδηγού αυτού ήταν παραδοτέο του έργου για τη «Δημιουργία υποδομής υποστήριξης της κοινότητας της ελληνικής Wikipedia» του υποέργου 1 με τίτλο «Πληροφοριακή υποδομή, Ενέργειες Λογιστικής Υποστήριξης και Ενέργειες Δημοσιότητας» του έργου του ΕΔΕΤ «Απόκτηση φορητών προσωπικών υπολογιστών από τους πρωτοετείς φοιτητές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (Δες την Ψηφιακά 2.0 - http://www.destinpsifiaka.gr/)», ο οδηγός βελτιώνεται συνεχώς με βάση την εμπειρία όσων συμμετέχουν στην δράση http://mywikipedia.ellak.gr/ .

Η αρχική έκδοση του οδηγού συντάχθηκε για να διανέμεται σε έντυπη μορφή σε δήμους, βιβλιοθήκες, σχολεία, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα κ.α. καθώς και σε όσους ενδιαφέρονται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας mywikipedia.gr ως εισηγητές να διοργανώσουν επιμορφωτικά σεμινάρια εμπλουτισμού της Wikipedia(Βικιπαίδεια) ή ανάλογες δράσεις που θα στοχεύουν στην ενημέρωση αλλά και στην κατάρτιση των συμμετεχόντων στις βασικές αρχές που διέπουν τη Wikipedia, ενώ παράλληλα υποστηρίζει τη συνεισφορά σε αυτήν μέσω συγγραφής ή/και επεξεργασίας άρθρων στην ελληνική γλώσσα ή για ελληνικά θέματα σε άλλες γλώσσες.

Συνοπτική περιγραφή του εγχειρήματος

Στόχος των εργαστηρίων, είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εξοικείωση με την Wikipedia, ώστε να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο στην εκπαίδευση και την καθημερινή ζωή της ελληνικής κοινωνίας. Παράλληλα, οι δράσεις στοχεύουν στον εμπλουτισμό των λημμάτων της Βικιπαίδειας μέσω της συμμετοχής ομάδων / κοινοτήτων αλλά και φυσικών προσώπων που αισθάνονται μέρος της Κοινωνίας της Γνώσης, μιας γνώσης που δεν περιορίζεται σε επαΐοντες αλλά αναπτύσσεται με την εθελοντική συνεισφορά, την τεκμηρίωση και την αμφισβήτηση της μονοδιάστατης αυθεντίας.

Η Wikipedia, είναι η σύγχρονη ενσάρκωση της Εγκυκλοπαίδειας στην εποχή του Διαδικτύου, του ανοικτού περιεχομένου και των διαδικτυακών συλλογικοτήτων κι έχει κάνει εφικτό τον στόχο της πρόσβασης στην γνώση για το σύνολο της ανθρωπότητας ενσαρκώνοντας τον διαρκή στόχο που έθεσε και η πρώτη “Encyclopédie”.

Η Ελληνική Wikipedia έχει σχετικά μικρό αριθμό άρθρων, χρηστών και διαχειριστών. Είναι συγκριτικά αρκετά πίσω σε σχέση με τις εκδόσεις σε άλλες γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά κλπ). Ο απώτερος στόχος είναι η Ελληνική Wikipedia να φτάσει σε ένα ποσοτικό και ποιοτικό επίπεδο που να επιτρέπει τη χρήση της, ως εργαλείο αναφοράς, από την σχολική και ακαδημαϊκή κοινότητα.

Επισκόπηση

Στα επόμενα κεφάλαια, ακολουθούν οι προδιαγραφές που θα πρέπει να πληρούνται για τη διοργάνωση δράσης εκπαίδευσης αλλά και παρουσίασης. Επίσης περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο των επιμορφωτικών σεμιναρίων.

Διοργάνωση Σεμιναρίων-Παρουσιάσεων

Ρόλος Σεμιναρίων-Παρουσιάσεων

Για τη διάδοση και τον εμπλουτισμό της Wikipedia στα Ελληνικά, διοργανώνονται βιωματικά εργαστήρια (workshops), στα οποία ο κάθε συμμετέχων μπορεί να δει στην πράξη πώς γίνεται η συγγραφή και η διόρθωση – επεξεργασία άρθρων, στην ελληνική Wikipedia (Βικιπαίδεια).

Εάν δεν ικανοποιούνται οι απαραίτητες προδιαγραφές από τον φορέα που επιθυμεί να διοργανώσει ένα workshop, μια εναλλακτική λύση είναι η παρουσίαση της Wikipedia, στην οποία δίνεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έμφαση στη συζήτηση των κανόνων και της γενικότερης φιλοσοφίας της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας.

Προδιαγραφές

Για τη διοργάνωση workshops και παρουσιάσεων, οι διοργανωτές πρέπει να διαθέτουν τις παρακάτω προδιαγραφές:

Προδιαγραφές για workshops

Αίθουσα 25-50 ατόμων, με σύνδεση στο internet, ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν το workshop από 25 έως 50 άτομα, χρησιμοποιώντας διάταξη είτε με 2 συμμετέχοντες ανά PC, είτε 1 συμμετέχοντα ανά laptop.
Εγκατεστημένα 10-15 επιτραπέζια pc και ασύρματο internet (wifi) το οποίο να έχει προδιαγραφές ταυτόχρονης σύνδεσης τουλάχιστον 10-15 laptops
Προβολικό μηχάνημα (projector) με οθόνη προβολής. To pc ή το laptop που συνδέεται με το προβολικό μηχάνημα, πρέπει απαραίτητα να έχει σύνδεση στο internet.

Προδιαγραφές για παρουσιάσεις

Αίθουσα 50-150 ατόμων, κατά προτίμηση αμφιθεατρική
Προβολικό μηχάνημα με σύνδεση στο internet.
Ηχητική εγκατάσταση με μικρόφωνο για τον ομιλητή και ασύρματο μικρόφωνο για τους παρευρισκόμενους

Επικοινωνιακό πλάνο

Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις (workshop ή παρουσίαση) απαιτείται επικοινωνία με τους τοπικούς φορείς και τα ΜΜΕ της περιοχής, με σκοπό να δοθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δημοσιότητα. Προτείνεται το παρακάτω πλάνο χειρισμού της εκδήλωσης, το οποίο ο εκάστοτε διοργανωτής το τροποποιεί ανάλογα με τις ανάγκες του:

Πριν από την εκδήλωση (εργαστήριο ή παρουσίαση)

Δράσεις επικοινωνίας ξεκινούν 10-15 ημέρες πριν την εκδήλωση, με στόχο:

την ενημέρωση των τοπικών φορέων για τη διενέργεια της εκδήλωσης
την ενημέρωση των τοπικών και της γύρω περιφέρειας Μέσων Ενημέρωσης,
το σχεδιασμό δράσεων κινητοποίησης της κοινής γνώμης
τη συνέργεια ομάδων πληθυσμού που διέπονται από κοινά χαρακτηριστικά και μπορούν να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές στις κοινότητες που εκπροσωπούν.

Μια πρώτη αποστολή Δελτίων Τύπου γίνεται άμεσα, για την κοινοποίηση της ημερομηνίας της δράσης και επαναλαμβάνεται 2 ημέρες πριν τη δράση, για υπενθύμιση.

Παρακάτω παρατίθεται πλάνο επικοινωνίας που προσαρμόζεται από τον κάθε φορέα ανάλογα με τις ανάγκες του.

Αναρτάται ανακοίνωση/Δελτίο Τύπου στο επικοινωνιακό υλικό του διοργανωτή (newsletter, site, κλπ), δύο εβδομάδες πριν την εκδήλωση δηλώνοντας το κοινό που αφορά, τον στόχο και τι θα πρέπει να περιμένουν οι συμμετέχοντες από το εργαστήριο.
Αποστέλλεται Δελτίο Τύπου σε τοπικό και περιφερειακό τύπο, συμπεριλαμβανομένου και του κλαδικού (υπόδειγμα στο παράρτημα του παρόντος Οδηγού)
Ανάρτηση αφίσας ή απλής ανακοίνωσης της προγραμματιζόμενης εκδήλωσης σε κεντρικά σημεία της πόλης (ΚΕΠ, πρακτορεία ΟΠΑΠ κ.α.). Στον παρόντα Οδηγό παρατίθεται υπάρχει ηλεκτρονική αφίσα (παράτημα) την οποία ο διοργανωτής μπορεί να προσαρμόσει στη διοργάνωσή του (ημερομηνία, στοιχεία διοργάνωσης
Αναφορά της δράσης σε ηλεκτρονικούς πίνακες ανακοινώσεων του Δήμου.

Δηλώσεις συμμετοχής

Δήλωση συμμετοχής από τους ενδιαφερόμενους σε άτομο/άτομα που αναγράφονται ξεκάθαρα και μπορούν εύκολα να βρεθούν (στοιχεία ατόμων & ώρες επικοινωνίας μαζί τους εκτός και αν υπάρχει και δυνατότητα κράτησης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)
Επιβεβαίωση από τους διοργανωτές 1-2 ημέρες πριν την διεξαγωγή του σεμιναρίου (για την παρουσίαση δεν είναι απαραίτητη αυτή η ενέργεια)

Ημέρα Εκδήλωσης

Κατά την εκδήλωση ο διοργανωτής καλό είναι να φροντίσει να καλέσει και δημοσιογράφους από τοπικά και περιφερειακά κανάλια και ραδιοφωνικούς σταθμούς στους οποίους θα πρέπει να διαθέσει κάποιο χρόνο για να τους δώσει το στίγμα της εκδήλωσης, για την Wikipedia. Μπορεί επίσης να συντονίσει συναντήσεις με τους ανθρώπους της Wikipedia και δημοσιογράφους ώστε να δώσουν συνεντεύξεις σε ραδιόφωνο, τηλεόραση και εφημερίδες. Απαραίτητο να έχει δώσει το Δελτίο Τύπου και ορισμένες διευκρινήσεις για τη δράση.

Την ημέρα της εκδήλωσης, κατά την υποδοχή -με τον καφέ αν έχει προβλεφθεί- πρέπει να καταγράφονται οι συμμετέχοντες και ξεχωριστά οι δημοσιογράφοι, στους οποίους θα σταλεί και το Απολογιστικό Δελτίο Τύπου

Υλικό για Εργαστήρια και Εκδηλώσεις

Τα τρία τα παρακάτω φυλλάδια υπάρχουν τυπωμένα στην ΕΕΛ/ΛΑΚ και αν θέλετε να τα αξιοποιήσετε σε δράσεις διάδοσης της Wikipedia, διοργάνωση workshop, παρουσιάσεις κλπ, μπορετε να στείλετε e-mail στο info@ellak.gr, στο οποίο να αναγράφετε την ταχυδρομική διεύθυνση και την ποσότητα που θέλετε από το κάθε φυλλάδιο.

Τρίπτυχο φυλλάδιο για την Wikipedia
Σελιδοδείκτης Wikipedia
Το τετράδιο της Wikipedia (Σύντομος Οδηγός Συγγραφής Άρθρων στη Wikipedia)

Τα τρία παραπάνω φυλλάδια μαζί με βοηθητικό υλικό για διοργανωτές Workshops υπάρχουν αναρτημένα και μπορούν να “κατέβουν” από τη διεύθυνση : http://www.mywikipedia.gr/presskit . Επίσης υπάρχει υπόδειγμα αφίσας 50*70 για εκδήλωση, η αφίσα, μαζί με υποδείγματα δελτίων τύπου, επικοινωνιακό πλάνο και τα λογότυπα των συνδιοργανωτών φορέων είναι αναρτημένα στη ίδια διεύθυνση: http://www.mywikipedia.gr/presskit

Την επόμενη μέρα

Πέραν της επιχειρησιακής αποτίμησης της εκδήλωσης (ενδιαφέρον, συμμετέχοντες, δημιουργία ομάδων, αντιδράσεις κατά την εκδήλωση) ο διοργανωτής στέλνει το απολογιστικό Δελτίο Τύπου προσαρμοσμένο στη δράση του (υπάρχει υπόδειγμα στο παράτημα του παρόντος) στην ομάδα των δημοσιογράφων. Επίσης, καλό είναι να γίνει αποδελτίωση της εκδήλωσης και να σταλεί ενημέρωση στους διαχειριστές του Mywikipedia.gr ώστε να αναρτηθεί στον ιστότοπο.

Περιεχόμενο εργαστηρίων – Οδηγίες Διδασκαλίας

Δείτε και τον "Κορμό παρουσιάσεων"

Στα workshops, εκτός από τη βασική ενημέρωση που γίνεται στους συμμετέχοντες για τη Βικιπαίδεια, στόχος είναι να περιγραφεί όσο πιο αναλυτικά γίνεται η διόρθωση και διαδικασία συγγραφής άρθρων στη Wikipedia. Το ιδανικό θα είναι να καταφέρουν οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν με τη διορθώση και συγγραφή άρθρων κατά τη διάρκεια του workshop. Γι' αυτό το λόγο στην αρχή φροντίζουμε να “αποφορτίσουμε” το κοινό από την αγωνία που ίσως να έχει, όταν έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τη Wikipedia ως συγγραφέας και όχι ως απλός αναγνώστης.

Ακολουθούν ενότητες με πληροφορίες σχετικά με τη Βικιπαίδεια και τους βασικούς κανόνες της αλλά και πληροφορίες σχετικά με τη συνεισφορά σε αυτήν σε μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων για χρήση από τους εισηγητές του εργαστηρίου και απευθύνονται σε γενικό κοινό.

Ο διοργανωτής μπορεί να τις χρησιμοποιήσει κατά την κρίση του, για την όσο το δυνατόν καλύτερη εκπαίδευση των συμμετεχόντων σε workshop για τη διάδοση και τον εμπλουτισμό της Wikipedia στα Ελληνικά.

Επειδή στις παρακάτω ενότητες δεν είναι δυνατόν να συμπεριληφθούν όλες οι πληροφορίες σχετικά με τη Βικιπαίδεια περισσότερες λεπτομέρειες μπορούν να βρεθούν στις σελίδες «βοήθεια» και «συχνές ερωτήσεις» της Βικιπαίδειας, όπου υπάρχει πλήθος θεμάτων που σχετίζονται με τη συγγραφή άρθρων στη Βικιπαίδεια. Οι σελίδες αυτές είναι εύκολα προσβάσιμες μέσω συνδέσμων από την αρχική σελίδα (http://el.wikipedia.org).

Προτεινόμενο ωρολόγιο πρόγραμμα των εργαστηρίων

Για τις εισηγήσεις στο εργαστήριο μπορείτε να αξιοποιήσετε οτι υλικό ειναι διαθέσιμο στο "Κορμός εργαστηρίων" και στο Το κόκκινο βιβλιαράκι της Wikipedia

Εισαγωγή: Γνωρίζοντας το κοινό (15 λεπτά)

Ερωτήσεις για το κοινό, Ο σκοπός του εργαστηρίου, Τι είναι η Βικιπαίδεια;

Α' Μέρος: Βασικοί κανόνες διόρθωσης και επεξεργασίας άρθρων, Ποιος γράφει τα άρθρα; (60 λεπτά )

Διάλειμμα (15 λεπτά) Καφέ, συζητήσεις κλπ

Β' μέρος: Δημιουργία άρθρων, Πώς να αρχίσω ένα νέο άρθρο; (60 λεπτά)

-Αναζήτηση άρθρων που λείπουν και άλλων που χρήζουν εμπλουτισμού

-Τεκμηρίωση άρθρων,Βιβλιογραφία

Ερωτήσεις-Απορίες:(20 λεπτά)

Αξιολόγηση του εργαστηρίου (10 λεπτά)

Σχόλια και γνώμες των συμμετεχόντων για το εργαστήριο

Περιεχόμενα παρουσιάσεων

Ποιοι είμαστε

Ποιος είμαι, τι σχέση έχω με την ΒΠ

Ποιοι είναι οι συνεργάτες μου, τι σχέση έχουν αυτοί με την ΒΠ

Το κίνητρό μας, το όραμα του Ιδρύματος

Ερωτήσεις για το κοινό

Ποιοι διαβάζουν την ελληνική ή/και την αγγλική ΒΠ
Πώς φτάνουν στην ΒΠ (από την Google, κατευθείαν, με άλλον τρόπο;)
Ποιοι έχουν κάνει (και σε ποια γλωσσική έκδοση):
- μία επεξεργασία
- διορθώσεις
- προσθέσεις περιεχομένου
- συγγραφή άρθρου
Ποιες δυσκολίες αντιμετώπισαν αυτών με λίγη ή καθόλου συνεισφορά
Τι θέλει να μάθει ο καθένας στο εργαστήριο

Η δομή του εργαστηρίου

Πρώτο μέρος: δραστηριότητες για την επεξεργασία μέσα στην ΒΠ

Δεύτερο μέρος: δραστηριότητες για τη συγγραφή άρθρων!

Αξιολόγηση εργαστηρίου

Σκοπός του εργαστηρίου

Δεν θα μάθουν όλες τις λειτουργίες, όλα τα εργαλεία, όλες τις πολιτικές, θα μάθουν αρκετά για να μπορέσουν να συνεχίσουν άνετα μόνοι τους.

Στόχος του εργαστηρίου είναι ο καθένας να φύγει ξέροντας ότι:

αξίζει να συνεισφέρει
έχει αρκετές τεχνικές γνώσεις και ξέρει πώς να μάθει άλλες που του λείπουν
έχει πληροφορίες/γνώσεις που λείπουν από την ΒΠ και που θα έπρεπε να προστεθούν!
ότι η wikipedia λειτουργεί με διαφάνεια, όσοι χρήστες γράφουν τουλάχιστον 5 άρθρα το μήνα ή διορθώνουν τουλάχιστον 5 άρθρα το μήνα, για ένα χρόνο γίνονται συντάκτες της wikipedia και ότι στοιχεία για τους πιο ενεργούς συντάκτες της Ελληνικής έκδοσης της wikipedia είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaEL.htm#wikipedians

Παραδειγματικό υλικό, προετοιμασμένο από τους Συντάκτες της Wikipedia